Grensoverschrijdend gedrag: wees zorgvuldig bij ontslag op staande voet

Er kan zich op de werkvloer een situatie voordoen van zodanig onacceptabel gedrag van een werknemer, dat ontslag op staande voet onvermijdelijk is. Uit de rechtspraak hierover blijkt één ding duidelijk: wees zorgvuldig! Een ontslag op staande voet vereist daarentegen ook voortvarend handelen en dat leidt dus per definitie tot een spanningsveld tussen tijdsdruk en zorgvuldigheid. Twee recente uitspraken over een ontslag op staande voet bieden weer wat extra handvatten.

De eerste uitspraak betreft een vermoeden van grensoverschrijdend gedrag van een leidinggevende. De directie geeft een gespecialiseerd bureau de opdracht dit te onderzoeken en stelt de medewerker op non-actief. Het onderzoek neemt 2,5 maand in beslag. Op grond van de uitkomst wordt ontslag op staande voet verleend. De leidinggevende in kwestie voerde vervolgens in rechte aan dat het ontslag niet ‘onverwijld’ was verleend. Dit is een belangrijke juridische voorwaarde voor ontslag op staande voet. De rechter oordeelde echter dat het onderzoek dan wel 2,5 maand had geduurd, maar dat de tijdsduur noodzakelijk was geweest voor een zorgvuldig onderzoek. Zodra was vastgesteld dat er inderdaad sprake was van grensoverschrijdend gedrag, was direct ontslag op staande voet verleend. Dit maakte dat voldaan was aan de wettelijke eis van onverwijldheid.

In de tweede uitspraak stond eveneens de onverwijldheid ter discussie: de rechtbank oordeelde in deze zaak dat de werkgever te lang had ‘gedraald’ met het geven van ontslag. Wat was er gebeurd? Een werknemer verzuimt met regelmaat zijn werk. Er volgde gesprekken, waarschuwingen en uiteindelijk een laatste waarschuwing: als de werknemer op datum x niet komt werken, dan zou ontslag op staande voet volgen. De werknemer kwam die dag niet (en daarna overigens ook niet), alleen wachtte de werkgever ruim 10 dagen met het verlenen van ontslag op staande voet. Dit ontslag hield om die reden geen stand. Omdat werkweigering wel was komen vast te staan, ontbond de rechter alsnog de arbeidsovereenkomst. Een dergelijk ‘gewoon’ ontslag brengt echter extra kosten met zich mee: er moet loon worden betaald over de opzegtermijn én de werknemer krijgt een billijke vergoeding vanwege het ten onterechte ontslag op staande voet. In deze zaak liep dat toch anders: het Hof oordeelde dat de gedragingen van de werknemer zodanig verwijtbaar waren, dat het feit dat de werkgever te lang had gewacht met het ontslag op staande voet, niet kon leiden tot een billijke vergoeding. Ook de transitievergoeding was niet verschuldigd.

Conclusie
Grensoverschrijdend gedrag van een werknemer kan en moet leiden tot een ontslag op staande voet. Verlies hierbij de zorgvuldigheid niet uit het oog: neem de tijd om de feiten vast te stellen, hoor en wederhoor te plegen en tot een verdedigbare conclusie te komen. Pas als de conclusie vaststaat is het zaak direct ontslag te verlenen.

Meesterlijke tip
Maak een draaiboek(je) wat er moet gebeuren in geval van een situatie van grensoverschrijdend gedrag. Zeker in de huidige tijd van ‘trial by media’ geen overbodige luxe. Wij helpen u hier uiteraard graag bij.