Komt er een nieuwe rechtsvorm in Nederland?

Op 16 april jl. heeft een meerderheid in de Tweede Kamer een motie aangenomen die de regering verzoekt een nieuwe rechtsvorm te ontwikkelen: de 'rentmeestervennootschap'. Het initiatief is voorgesteld door D66 en NSC en introduceert een rechtsvorm, waarin winstrecht en stemrecht uit elkaar zijn gehaald, een model dat zeer geschikt is voor steward-owned bedrijven.

Rentmeestermodel
Bij een traditionele vennootschap hebben de aandeelhouders zowel de zeggenschap als het financieel belang. Bij het rentmeestermodel zijn de zeggenschap en het financieel belang van elkaar gescheiden:
- de zeggenschap wordt uitgeoefend door de rentmeesters, die zich richten op de lange termijn belangen en doelstellingen van de onderneming.
- de winst wordt geherinvesteerd in de onderneming. De onderneming kan weliswaar eigen vermogen aantrekken door aandelen uit te geven, maar het dividend blijft beperkt tot een redelijke vergoeding voor het verschafte kapitaal.

Ondernemingen die dit model al toepassen (zoals de Efteling en Buurtzorg) streven net als andere ondernemingen naar (lange termijn) waarde creatie. Een groot verschil met de bestaande rechtsvormen is echter dat deze waarde in de onderneming blijft en dus niet voornamelijk de aandeelhouders toekomt. Daarbij is de verwachting dat het model niet alleen de continuïteit en doelgerichtheid van bedrijven zal bevorderen, maar ook zal zorgen voor een sterke maatschappelijke betrokkenheid en financiële weerbaarheid.

Omdat in Nederland deze rechtsvorm nog niet bekend is, is het inrichten van het rentmeestermodel op dit moment een relatief kostbaar en tijdrovend proces. Ook het belastingsysteem sluit er niet makkelijk op aan. De introductie van de rentmeestervennootschap als nieuwe rechtsvorm kan dat veranderen.

Motie
In de aangenomen motie wordt het kabinet verzocht om in samenwerking met de universiteiten die hier nu onderzoek naar doen en het bedrijfsleven een voorstel voor een rentmeestervennootschapsbedrijfsmodel uit te werken.

Wordt ongetwijfeld vervolgd, we houden u uiteraard op de hoogte!