Is een praktijkovereenkomst BBL een arbeidsovereenkomst?
De afkorting BBL staat voor beroepsbegeleidende leerweg. Dit is een vorm van werken en leren binnen het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Een student in een BBL-traject werkt bij een bedrijf/organisatie en heeft daar een arbeidsovereenkomst, maar volgt daarnaast ook nog lessen op een mbo-instelling. Maar is de praktijkovereenkomst BBL wel een arbeidsovereenkomst?
Recent heeft de kantonrechter van de Rechtbank Noord Nederland zich uitgelaten over de vraag of een praktijkovereenkomst BBL wel kwalificeert als arbeidsovereenkomst. In deze casus ging het over een leerling die als autospuiter aan de slag gaat bij een autoherstelbedrijf. Hoewel is voldaan aan de elementen ‘gedurende zekere tijd’, ‘loon’ en ‘in dienst van’, is er geen sprake van ‘arbeid’ in de zin van art. 7:610 BW en dus geen sprake van een arbeidsovereenkomst. Volgens de kantonrechter zijn partijen overeengekomen dat de leerling werkzaamheden zou gaan verrichten met het oog op haar opleiding, en niet met het oog op het leveren van een arbeidsprestatie voor werkgever. Verder staat vast dat de leerling geen enkele relevante voorervaring had en dat zij het vak nog volledig moest leren. Leerling heeft weliswaar aangevoerd dat zij enkele opdrachten zelfstandig uitvoerde, maar zij erkent ook dat zij nog niet in staat was het gehele arbeidsproces zelfstandig uit te voeren. In het kader van haar opleiding moest zij allereerst leren om de betreffende werkzaamheden uit te voeren en daar vervolgens ervaring mee opdoen. Het spreekt vanzelf dat zij voor dit leren en ervaring opdoen ‘on the job’ daadwerkelijk de werkzaamheden moest gaan uitvoeren. Het enkele feit dat werkgever mogelijk ook enig profijt van heeft, betekent echter niet dat de werkzaamheden niet in overwegende mate in het belang waren van de opleiding die leerling volgde. Kortom geen arbeidsovereenkomst!
In een andere (eerdere) casus kwam de kantonrechter van de Rechtbank Den Haag tot een ander oordeel. In die situatie wordt de overeenkomst tussen de leerling en een tandartspraktijk wel als een arbeidsovereenkomst gekwalificeerd. Volgens de rechter kunnen de werkzaamheden van de leerling bij de tandartspraktijk niet in overwegende mate worden aangemerkt als activiteiten die waren gericht op het uitbreiden van de eigen kennis en ervaring, met het oog op de voltooiing van de opleiding. De leerling was namelijk zelfstandig aan de slag in de praktijk met onder meer baliewerkzaamheden, bestellingen, afspraken maken, openen en sluiten en schoonmaakwerkzaamheden. Uit overgelegde Whatsappberichten bleek ook dat de tandartspraktijk in het uitvoeren van de dagelijkse werkzaamheden rekende op de leerling en dat zij als vervanging diende bij afwezigheid van andere assistenten. Dat gedurende de samenwerking sprake is geweest van meer of minder intensieve begeleiding en leren, met name waar het ziet op de specialistische handelingen bij de tandartsstoel waarin de leerling stap voor stap aan de hand is genomen, maakt niet dat de werkzaamheden van de leerling in overwegende mate in het teken stonden van het opdoen van kennis en in het belang van de opleiding was. De arbeid die de leerling voor de tandartspraktijk heeft verricht kwalificeert dan ook als reële arbeid en de tandartspraktijk heeft in die zin profijt gehad van de arbeid van de leerling, aldus de kantonrechter. De tandartspraktijk heeft de arbeidsovereenkomst in strijd met de wet opgezegd en de vordering tot toekenning van de transitievergoeding en gefixeerde schadevergoeding worden onder meer toegewezen.
Conclusie
Het maakt nogal wat uit of een BBL-leerling werkzaam is op basis van een arbeidsovereenkomst of toch een stageovereenkomst. Is er sprake van een arbeidsovereenkomst dan heeft de werknemer recht op ontslagbescherming, loon tijdens ziekte, enz., maar ook dient loonbelasting te worden afgedragen en premies werknemersverzekeringen. Van belang is dat als er tussen een leerling en een gewone werknemer feitelijk weinig verschil bestaat qua werkzaamheden en de leerling naast het opdoen van kennis ook wordt ingezet om allerhande klusjes te doen en om ‘gaten’ in de bezetting op te vangen, de kans bestaat dat een rechter achteraf oordeelt dat sprake was van een arbeidsovereenkomst.
Neem contact met ons op voor het opstellen van praktijkovereenkomsten en adviseren over de invulling van de werkzaamheden zodat u achteraf niet voor verrassingen komt te staan. Wij helpen u graag!