Het beëindigen van overeenkomsten, met name duurovereenkomsten, is geen sinecure!

Het aangaan van een overeenkomst houdt in dat over en weer rechten en verplichtingen worden aangegaan met een andere partij. Het komt geregeld voor dat op enig moment een van beide partijen niet meer gebonden wil zijn aan die rechten en verplichtingen.

Het beëindigen van een overeenkomst kan op verschillende manieren. De wet voorziet in opzegging, ontbinding en vernietiging van overeenkomsten. In deze blog gaan we in op de opzegging van overeenkomsten en dan in het bijzonder de opzegging van duurovereenkomsten.

Geen algemene wettelijke opzeggingsregeling
Er bestaat geen algemene wettelijke opzeggingsregeling die van toepassing is op alle soorten duurovereenkomsten. Sommige duurovereenkomsten worden in de wet geregeld, denk hierbij aan arbeidsovereenkomsten, huurovereenkomsten en de overeenkomst van opdracht. De wet voorziet dan in specifieke voorschriften met betrekking tot de opzegging van die overeenkomsten.

Bij de overeenkomst van opdracht geldt bijvoorbeeld dat de opdrachtgever steeds kan opzeggen, ook in het geval van een overeenkomst voor bepaalde tijd. Wil je dat niet, of wil je voorwaarden verbinden aan zo’n opzegging, zoals een opzegtermijn of een vergoeding, dan zul je dat moeten opnemen in het contract.

Opzegging van onbenoemde duurovereenkomsten
Er zijn ook duurovereenkomsten die niet in de wet zijn geregeld, maar toch vaak voorkomen. Denk hierbij aan distributieovereenkomsten, licentieovereenkomsten, samenwerkingsovereenkomsten en allerlei andersoortige duurovereenkomsten. Het gaat dan om de zogenaamde onbenoemde duurovereenkomsten. Daarvoor geldt geen wettelijke opzeggingsregeling. Of en zo ja, onder welke voorwaarden zo’n onbenoemde duurovereenkomst kan worden opgezegd wordt bepaald door de inhoud van die overeenkomst en de rechtspraak.

Uit vaste rechtspraak volgen twee belangrijke uitgangspunten:
1) een onbenoemde duurovereenkomst voor bepaalde tijd kan niet tussentijds worden opgezegd; en
2) een onbenoemde duurovereenkomst voor onbepaalde tijd is in beginsel opzegbaar.

Nuances
Op deze uitgangspunten zijn natuurlijk wel nuances denkbaar. Zo kan op basis van redelijkheid en billijkheid gelden dat opzegging alleen mogelijk is als: 1) daarvoor een voldoende zwaarwegende grond bestaat; 2) een bepaalde opzegtermijn in acht wordt genomen; en/of 3) gepaard gaat met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding.

Of die nuances van toepassing zijn in een bepaald geval, moet worden bepaald aan de hand van de aard en inhoud van de overeenkomst, de omstandigheden van het geval en de invulling die hieraan in de rechtspraak wordt gegeven.

Conclusie
Het op de juiste manier en onder de juiste voorwaarden opzeggen van een overeenkomst is juridisch bepaald geen sinecure. Hetzelfde geldt voor het vormgeven van een doeltreffende opzeggingsregeling in een overeenkomst.

Hulp nodig bij het opzeggen of opstellen van een overeenkomst? Neem dan contact met ons op, wij helpen u graag.