Beëindiging van overeenkomsten: Kan ik een overeenkomst ontbinden?

Het aangaan van een overeenkomst houdt in dat over en weer rechten en verplichtingen worden aangegaan met een andere partij. Het komt geregeld voor dat op enig moment een van beide partijen niet meer gebonden wil zijn aan de overeenkomst.

Het beëindigen van een overeenkomst kan op verschillende manieren. De wet voorziet in opzegging, ontbinding en vernietiging van overeenkomsten. In deze blog gaan we in op de ontbinding van overeenkomsten.

Wettelijk stelsel - tekortkoming
Het is niet mogelijk om zomaar een overeenkomst te ontbinden. Daarvoor is een tekortkoming van de wederpartij nodig. De wettelijke hoofdregel (artikel 6:265 lid 1 BW) is dat iedere tekortkoming de bevoegdheid geeft om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming te gering (of bijzonder van aard) is om de ontbinding met haar gevolgen te rechtvaardigen.

Bij het toepassen van de tenzij-bepaling moet de rechter rekening houden met alle omstandigheden van het geval, waaronder de aard van de overeenkomst, de aard van de tekortkoming, de gevolgen van de tekortkoming en de gevolgen van de ontbinding en de wederzijdse belangen van partijen.

Kort samengevat is de regel dat alleen een tekortkoming van voldoende gewicht recht geeft op (gehele of gedeeltelijke) ontbinding van de overeenkomst. In zo’n geval hoeft een schuldeiser niet met een tekortschietende wederpartij als contractspartner verder.

En in geval van overmacht?
Om te kunnen ontbinden is het niet noodzakelijk dat de tekortkoming toerekenbaar is aan de wederpartij; ook bij niet-toerekenbare tekortkomingen (overmacht) is ontbinding mogelijk.

Wie eist, bewijst?
De partij die wil ontbinden, zal het bestaan van de tekortkoming moeten stellen en zo nodig bewijzen. De schuldenaar zal op zijn beurt de omstandigheden moeten stellen en zo nodig bewijzen die zien op de toepassing van de tenzij-bepaling.

Bijzondere overeenkomsten
Dit blog gaat over de algemene wettelijke ontbindingsregels. Voor bijzondere overeenkomsten kunnen specifieke wettelijke voorschriften gelden. Denk bijvoorbeeld aan de arbeidsovereenkomst of de agentuurovereenkomst, die beide een eigen ontbindingsregeling kennen.

Conclusie
Het ontbinden van een overeenkomst kan een goede optie zijn, maar het is niet altijd eenvoudig om de afweging te maken of de tekortkoming van voldoende gewicht is om de overeenkomst te kunnen ontbinden.

Hulp nodig bij het ontbinden of opstellen van een overeenkomst? Wij helpen u graag!